Gostujuća izložba „I Bog i preci”
Izložba „I Bog i preci — pravoslavlje i narodna religija” je priređena u Etnografskom muzeju u Beogradu 28. juna 2013. godine povodom obeležavanja 1.700 godina od uvođenja slobodnog propovedanja hrišćanstva na nekadašnjem prostoru Rimskog carstva, potpisivanjem Milanskog edikta 313. godine u vreme cara Konstantina.
U svedenoj formi, redukovana zbog promene prostora, gostuje u Gradskom muzeju u Somboru od 2. do 28. marta 2016. godine. Autor izložbe i kataloga je prof. dr Vesna Marjanović, muzejski savetnik. U realizaciji izložbe učestvuje tim stručnjaka Etnografskog muzeja u Beogradu i Gradskog muzeja u Somboru.
Sadržaj izložbe „I Bog i preci — pravoslavlje i narodna religija” je religijski kontekst narodne percepcije hrišćanstva i pravoslavlja. Podeljena u dva komplementarna dela: (1) kanonski, pravoslavni deo izložbe pripada crkvi i sakralnom prostoru, odnosi se na uvođenje duhovnosti i religijskih dogmi u živote ljudi pred Bogom, usmerava pravila ponašanja i određuje postizanje ravnoteže duhovnog sadržaja svakodnevice i praznika; (2) preci su metafora narodnom kontekstu religije, prihvatanju svetog prostora ukrštenog sa verovanjima u moć predaka i njihovim „snažnim” delovanjem na ovozemaljski svet. Kult predaka je preživeo sva vremena i u modernom dobu se razotkriva u nizu arhaičnih rituala povezanih s pogrebnim običajima, ali je vidno prisutan i u svim drugim segmentima života bilo da se radi o simboličnom ponašanju u toku svadbenog ceremonijala ili u vreme organizacije većih svetkovina tokom godine.
Savremeni srpski folklor u sebi je do danas kontaminirao nataložena arhaična verovanja prethodnih generacija, često nerazumljiva savremenom čoveku. U svetlu rekonstrukcije religijskog shvatanja srpskog naroda prikazuju se na ekspoziciji osnovni procesi tradicionalnog modela ponašanja i mišljenja u svetlu narodne i pravoslavne religije u Srbiji.
U savremenom dobu sve više se obredna posebnost legitimiše kao izraz identiteta na lokalnom i širem planu.
prof. dr Vesna Marjanović, muzejski savetnik, etnolog/antropolog
Izvor: Gradski muzej Sombor
