Poklon Marije Brankov
U Gradskom muzeju je 14. avgusta 2017. godine potpisan ugovor o poklonu između Marije Brankov i direktora somborskog muzeja Branimira Mašulovića. Marija Brankov poklanja muzeju deo umetničke zaostavštine svog pokojnog supruga, somborskog umetnika Branislava Brankova: osamdeset crteža, u olovci, tušu, ugljenu i drugim crtačkim tehnikama (od najranijih skica preko čitavog puta umetničkog razvoja do poslednjih radova), trideset radova u pastelu, jednu gipsanu skulpturu (portret Pavla Velenrajtera, arheologa i bivšeg kustosa somborskog muzeja), kao i prateću dokumentaciju (katalozi izložbi, fotografije, novinski i drugi članci i napisi).
Premda bez formalnog obrazovanja, Brankov je već pedesetih godina primećen od strane Milana Konjovića kao darovit umetnik–početnik koji će svoju primarnu vokaciju vajara zameniti čudesnom sudbinom jednog od najzanimljivijih umetnika crteža. Od prvih skica rađenih pod maestrovim uticajem (ali i tada samosvojnih, sa gotovo usađenim odnosom prema formi i njenoj transformaciji u voluminozno), preko apstraktnih, asocijativnih, figuralno–fantastičnih motiva, Brankov brižljivo gradi svoj crtački opus razrađujući svoj rukopis grupisanjem, razlaganjem, oslobađanjem forme: bilo snažnim, ekspresivnim potezima koje napadaju format sa svih strana dok iz njega upravo ne „isklešu” skulptorski oblik ili kakvu sličnu plastičku činjenicu, bilo nežnim, strpljivim modelacijama šrafurama koje se iz centralnog plana, sasvim lirski, gube u izmaglicama sfumata ili crticama koje izvan organizacije šrafure ostaju kao poseban, neuhvatljiv gest nedorečenosti, likovne „tri tačke” iza poruke prepuštene kao intimno, usamljeno žarište fiksiranog prizora.
Kolorizam Brankov neguje kroz „žensku”, lirsku tehniku pastela mnogo uverljivije nego na klasičnim slikama u ulјu gde se počesto gubi u dekorativnosti i šematizovanim rešenjima. Pasteli pokazuju njegov solidno razvijen koloristički nerv ali i posebnu pažnju u kompozicionoj organizaciji koju prati hrabra crtačka izvedba ali koja i dopušta časove odahnuća u igri, jednoj pomalo hipijevskoj atmosferi jarkih i veselih boja, u dinamičnim, melodijskim formama koje relaksiraju njegov inače veoma pesimističan i sumoran opšti ton.
Napokon, tu je sjajni portret Pavla Velenrajtera, čuvenog somborskog arheologa. Radi se o jednom besprekornom vajarskom delu, preciznom poput posmrtne maske, izražajnom i prijateljski osećajnom, svedokom prijateljstva ta dva neobična i darovita čoveka. Najzad, to je i jedno od najprijatnijih iznenađenja za somborski muzej koji će imati priliku da na svojoj stalnoj postavci, osim svedočanstava „zvanične” prošlosti, predstavi i svog zaslužnog radnika kao deo svog intimnog nasleđa.
Biografija
Branislav Brankov (Sombor, 1929—2007). Rano ostao bez oca koga su posle Drugog svetskog rata likvidirali predstavnici nove vlasti. Sa mlađim bratom Borislavom posvetio se umetnosti. Otkrio ga je Milan Konjović koji ga ohrabruje na istraživanje i izlagačku praksu. Izlagao na nevelikom broju samostalnih i brojnim kolektivnim izložbama ULUV–a, Trijenalima savremenog jugoslovenskog crteža u okviru somborske Likovne jeseni i dr. Boravio u dva navrata u Parizu, u Nacionalnom muzeju moderne umetnosti. Njegov prebogat opus nalazi se kod njegovih naslednika, a pokušaj podsećanja na njegov značaj učinjen je na posthumnim izložbama u Somboru i Novom Sadu 2007. godine.
Izvor: Gradski muzej Sombor
